Yetti marta o‘lchab bir marta kesuvchi kasb egalari
Nashr qilingan sana: 21.05.2024 07:16:01Bugungi kunda turli o‘lchov asboblari va texnik vositalarisiz hayotimizni tasavvur etish qiyin. Aniq o‘lchovlar ayniqsa, ishlab chiqarishda juda muhim.
– Mamlakatimizda metrologiya ya’ni o‘lchashlar borasidagi ilk qadamlar bundan roppa rosa 100 yil avval qo‘yilgan. Ammo 1924 yilga qadar hudularda o‘lchashlar turlicha o‘lchov vositalari bilan amalga oshirilgan. Yagona o‘lchash vositalari bo‘lmagan, – deydi “O‘zbekko‘mir” aksiyadorlik jamiyati metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish boshqarmasi bosh metrologi Yuliya Osmanova. – Hozirgi kunda O‘zbekiston Milliy metrologiya institutining ma’lumot bazasi 9 tadan 25 taga ko‘paytirilgan, 16 ta hududiy filialda eng zamonaviy yuqori aniqlikdagi o‘lchov vositalari bilan jihozlangan laboratoriyalar ishlab turibdi.
Ko‘mir ko‘mir sanoati korxonalarida uch mingdan ortiq turli xil o‘'lchash asboblari mavjud: ular bosim, harorat, biometrik ko‘rsatkichlar, yoqilg‘i sarfi, elektr va issiqlik energiyasi va boshqalar miqdorini aniqlashda qo‘llaniladi. Ushbu vositalar turli xil parametrlarga ega: gugurt qutisi o‘lchamidan bir necha metr balandlikdagi ulkan birlikgacha.
Eng keng tarqalgan o‘lchov vositasi – tarozi. Ular ko‘p tonnali bo‘lishi mumkin. Ularda ko‘mir, kaolin va boshqa fyldali qazilmalar avtosamosvallar va vagonlar bilan qo‘shib tortiladi.
“O‘zbeko‘mir” aksiyadorlik jamiyatida 150 tonnagacha yuk tortadigan uchta ishlab chiqarish tarozisi mavjud. Ularning ikkitasi “Angren” bittasi” Apartak” konida ishlab turibdi. Ushbu tarozilardan, aytish mumkinki, kechasiyu kunduzi foydalaniladi va muntazam ravishda ularning ish holati tekshirib boriladi.
So‘nggi paytlarda “TYT”, va “Angren ko‘mir koni” filiallarida tarozilar elektron, raqamli rejimga o‘tkazildi, shu bois o‘lchov ishlarida deyarli xatoliklar kuzatilmaydi. “Apartak” konidagi yagona mexanik tarozilar ham tez orada modernizatsiya qilinadi: tayanch konstruksiyalarni mustahkamlash orqali ularning yuk ko‘tarish quvvatini belgilangan 60 tonna belgisi bilan 100 tonnagacha oshirish mumkin. Bundan tashqari, tarozilar ham raqamlashtirishni talab qiladi, bu o‘z navbatida metrologlarning ishini osonlashtiradi.
Aksiyadorlik jamiyatining har bir filialida o‘lchov laboratoriyasi va o‘zining metrologiya bo‘yicha mutaxassisi mavjud. Ayni paytda ularning to‘rt nafari malaka oshirish kurslarida tahsil olmoqda. “MT va IS” filiali ombor mudiri Beknazar Baynazarov ham metrolog. U nafaqat yoqilg‘i dispanserlari va neft mahsulotlarini saqlash punktlari holati uchun javobgardir, balki o‘lchash asboblari – gidrometrlarning ko‘rsatkichlarini ham qayd etib boradi.
“Angren ko‘mir koni” filiali yoqilg‘i-energetika resurslari bo‘limi muhandisi O‘tkir Qazoqboev jamoada metrolog vazifasini ham bajaradi, u bu ishni yaqinda boshlagan bo‘lsa-da yaxshi o‘zlashtirib olgan. “TYT” filiali metrologi Rustam Hamraev, “Apartak” filiali metrologi Ravshan Buvabekov haqida ham shunday iliq fikrlar aytish mumkin.
Metrologlarining shiori esa shunday: “Biz ERTAGA barqaror rivojlanish uchun BUGUNni o‘lchaymiz!”.
Diana Andreeva
Izohlar
Oxirgi yangiliklar:

O‘zbek tili bayrami: amaliyot va ma’naviyat uyg‘unligi
“O‘zbekko‘mir” AJda O‘zbek tili bayrami munosabati bilan amaliy tadbirlar o‘tkazilmoqda. Har yili 21 oktabr sanasi yurtimizda “O‘zbek tili bayrami” sifatida keng nisho...
O'qish
Angren konchilari haqida Rossiya jurnalida maqola chop etildi
Rossiya Federatsiyasining xalqaro “Глобус: геология и бизнес” jurnalida (2025 yil oktabr, №4) jurnalist Diana Andreevaning “Ular qorong‘ulikda ishlaydilar” sarlavhal...
O'qish
Tog‘-kon transport uskunalarini ta’mirlash zavodi bilan tanishuv
Mahalliylashtirish markazi vakillari “O‘zbekko‘mir” AJ Tog‘-kon transport uskunalarini ta’mirlash zavodi filialida bo‘lishdi. Mehmonlar korxonaning ishlab chiqari...
O'qish
“O‘zbekko‘mir” AJ mutaxassisi maqolasi xalqaro jurnalda
Rossiya Federatsiyasida nashr etiladigan xalqaro “Глобус: геология и бизнес” jurnali (№5)ning 2025-yil oktabr ssonida sahifarida “O‘zbekko‘mir” aksiyadorli...
O'qish